Downfall

Hitlerin anlatildigi kadariyla benimsemis oldugu sosyal darwinizm dusuncesi zaten hastalikli bir fikir. Ama ustune ne kadar verimsiz de bir strateji olusunun, hitlerin zamaninda dahi kolayca anlasilabilecek olmasi insanin canini iyice sikiyor.

Dogadan anladiginiz, guclunun zayifi ezmesinden ibaretse ve ahlak gibi tum sosyal yapilarinizi bu temel uzerine insa ederseniz, hicbir alanda geleceginiz denge, iyimser olmayacaktir. Ornegin, goebbels mi bahsediyordu bir nesil icinde tum polonyali entelektuelleri oldurup, sadece yol tabelalarini anlayip kurallara uyabilecek kadar okuma yazma bilen bir kole irki yetistireceklerinden? Lan daha duzgun bir sistem kur, adamin entelektuelinden de faydalan. Pek kullandiklari nietzschenin dahi dedigi "ustinsanlar icin herseyi feda et" degil "mumkun oldugu kadar ustinsanin ortaya cikip rahat rahat yeserecegi verimli bir sistem yarat" idi. Allahin kor adaptasyonuyla ilerleyen evrim dahi bircok fikirde game theory prensiplerine uygun hareket edip cok daha verimli dengelere ulasirken, 20.yyda bu heriflerin sunun yerine "asip keseriz, roma hegemonyasinin devami biziz" sigliginda dusunmesi inanilmaz.

Isin kotusu ustune basa basa anlatilan, bu sosyal darwinist bakisin baska milletlere oldugu kadar, yenilginin ucundaki alman halki icin de uygun gorulmesi. Ornegin hitler dusmek uzere olan alman bolgelerinin tum altyapisinin yerle bir edilmesini emrediyor albert speer gibi elemanlar da "aman efendim yapmayin etmeyin alman halki mahvolur acliktan milyonlar olur zaten savasi kaybetmisiz" dediginde de "onlar yenilecek kadar zayif olduklarini kanitladilar ve doganin kanunu geregi tumden yokolmayi hakettiler" gibi bir mantik one surebiliyor.

Lan ne dogasi ne zayifligi ne haketmesi, sensin sorumlusu. Sen git daha ingiltereyi halletmeden rusyaya savas ac, onlarin karinda kisinda napolyonun hiyarligini tekrarlayip buyuk bir stratejik felaketle savasin kaderini ciz ustune verimsiz bir emir komuta kulturu yuzunden sayisiz taktik hata yap savas boyunca, bir de git amerikan ticaret gemilerini torpidolayip onlari savasa cek sonra efendim alman halki gucsuzmus olmeyi haketmis. Bir binanin tepesinden atlayip yere cakilmadan once "yercekimine karsi koyacak kadar guclu degilmisim, hakettim o zaman" demek gibi birsey. Hatta oda degil baskasini binanin tepesinden itip onun icin bunlari demek bu.

Yine en can alici noktalardan biride goebbels berlinin son demlerinde, kaybedecekleri belli de olsa savasa surulen ama dogru duzgun silahlandirilmadiklari icin ruslar tarafindan bicilen tecrubesiz birlikleri ates hattindan cekmeye gerek gormuyor. Umursamiyor bile. Cunku kimse o almanlari zorlamamis, bu kaderlerini kendileri cizmisler, simdi de "kucuk bogazlari kesiliyormus". Totaliter bir rejimin propaganda bakaninin halkin ozgur iradesinden bahsederek vicdanini sorumluluk yukunden kurtarabilmesi korkunc bir yetenek olsa gerek.